تورکیه­نین دؤرد سهوی!

بیرینجی دونیا محاریبه­سینده­کی سهوی آز قالا بو اؤلکه­نین دونیا خریطه­سیندن سیلینمه­سینه گتیریب چیخاراجاقدی.

ایکینجی دونیا محاریبه­سینده­کی سهو مؤوقعین نتیجه­سی ایسه آمئریکانین بیر قرارا پوللوق نؤکری سویه­سینده بیر رژیمه چئوریلمه­سی ایدی.

اوچونجو سهو ایکینجی سهوین نتیجه­سی کیمی میدانا گلدی و ایران دئموکراتیاسینا و او جمله­دن و خصوصیله آذربایجان خالقینا جبران ائدیلمز ضربه اولدو. 1325ده (1946) ایراندا آذربایجان خالقینا توتولان دیوان، کوتلوی قیرغین (قتله آدی ایله تانینمیش قیرغین)، هله رضاخان دؤوروندن آذربایجانا تطبیق ائدیلمیش مدنی سوی قیریمین داوامی اولاراق آذربایجان دیلینده­کی کتابلارین یاندیریلماسی و س. آمئریکا بیرلشمیش اشتاتلاری­نین و اونون رئگیونداکی قوروقچوسو تورکیه­نین حمایه­سینه آرخالانیردی. 1325 ضربه­سی او قدر آغیر و دؤزولمز ایدی کی، نه اینکی 1332جی ایل حرکاتی ایله جبران ائدیلمه­دی. حتی ایندی­نین اؤزونده بئله فاجعه­نین دوزگون قیمتلندیریلمه­دیگینه گؤره اونون نتیجه­لرینین "هزینه­سینی" وئریریک.

ایگیرمینجی عصرین سون اون ایللیگی باشلانار، باشلانماز دونیادا گؤزله­نیلمه­ین بیر حادثه باش وئردی و سووئت سوسیالیست رئسپوبلیکالار بیرلیگی سارسیلاراق سوسیالیزم اؤزه­یینی داغیتدی. لاکین بؤیوک پیوترین وارثی اولان روسیا سربستجه­سینه داوراناراق آذربایجانا گوج تطبیق ائده­رک قانلی یانوار فاجعه­سینی میدانا گتیردی. اینانیلماز و غریبه اولسا دا آذربایجان خالقی­نین جلادی م. س. قورباچوف همین قیرغینین ایل دؤنومو مناسیبتیله باش ساغلیغی تئلئقرامی گؤندردی. نتیجه آلمادیقدا ایسه هله چار دؤوروندن مختلف حیله­لرله، او جمله­دن رسولزاده مساواتچیلارینین­ سررشته­سیزلیگیندن استفاده ائده­رک قوندارما ائرمنی دؤولتی یاراتماقلا اونلاری سیلاحلاندیراراق لازیم گلدیکده جنوبی قافقازدا، خصوصیله آذربایجاندا کیچیک آدام اؤلدورمه­لردن توتموش ایری مقیاسلی و دؤولت سویه­لی تئررورچولوغو حیاتا کئچیرن و حتی سؤزون حقیقی معناسیندا سوی قیریم تؤره­دن روسیا نؤوبه­تی دفعه ائرمنی کارتینی اویناماغا باشلادی و قاراباغ مناقشه­سینی میدانا گتیردی.

هله 20 یانوار فاجعه­سینده تورکیه­نین او واختکی پرئزیدئنتی تورقوت اؤزال بو فاجعه­یه اؤز مناسیبتینی بیلدیررکن گویا لائیک بیر رئژیمین پرئزیدئنتی اولدوغونو اونوتدو و "اونلار شیعه­دیر، بیز سنی، مسئله­نین بیزه دخلی یوخدور" دئدی. معلومدور کی، بو، ایستر روسیا و ایسترسه ده ائرمنی واندالیزمینه چوخ گوجلو بیر یاشیل ایشیق ایدی. سونرا قاراباغلا علاقه­دار فاجعه­لر باشلاندی. قوربانی اولدوغوم، جان – جیه­ریم تورکیه یازیق ائرمنی­لری ارزاقلا تامین ائتمه­یه باشلادی. آللاه بیلیر اگر حیدر علی­یئف آذربایجانا گلمه­سئیدی، یاخود اسکندر حمیدوف حیدر علیئفه قارشی پلانینی حیاتا کئچیره بیلسئیدی و ائله­جه ده سلیمان دمیرال پرئزیدئنتلیگه کئچمه­سئیدی، قافقازدا و آذربایجاندا نه باش وئره­جکدی.

آمما ایش ائله گتیردی کی، ائرمنی ائکسترئمیزمی طرفیندن اون ایللیکلر عرضینده هده­له­نن تورکیه آخیرکی اؤز ماراقلارینی سئچه بیلدی و ائرمنیستانلا هم دیپلوماتیک علاقه­لرینی کسدی، هم ده سرحدینی باغلادی. بو ایشین اصلینده قاراباغ مناقیشه­سیله هئچ بیر علاقه­سی اولماسا دا آذربایجان خالقی دوز – چؤرک عنعنه­سینه صادق قالاراق و قوهوملوق مناسیبتینی نظره آلاراق یئرلی – یئرسیز تشکر و منتدارلیغینی بیلدیردی و تورکیه ماراقلارینین تامینینده یوز ائبئله عوضین چیخدی.

بو نه اینکی رئگیوندا، حتی دونیا سویه­سینده یئنی بیر نظام – انتظامین میدانا گلمه­سینی گؤستریردی: آذربایجان – تورکیه بیرلیگی فونوندا تورک دؤولتلری بیرلیگی[1].

آمما اردبیللی­لر دئمیشکن پیشیک آسقیردی:

تا گلیریک بیز ده بیر آز آنلایاق

محضر عرفاندا وورور تک صبیر

داوامی وار

[1] بونون پانتورکیزمله هئچ بیر علاقه­سی یوخدور. پان تورکیزم تورکیه شوویدیزمی­نین ایدیولوژی اساسی (پان ایرانیزم کیمی)، تورک دؤولتلری بیرلیگی ایسه آوروپا بیرلیگی کیمی بیر اتفاقدیر.