ع. م. آغداشلی
آرچا
ایندیهدک معیارلاریندا بلکه اللی دفعه دهییشیکلیک آپارمیشدی. بیر واخت قاشلارین شکلی و توکلرین سیخلیغی بیرینجی رول اویناییردی. چاتما قاشدان دئمک اولار کی، هئچواخت خوشو گلمهمیشدی. گؤرهسن بونا گؤره پستهبهییمدن زهلهسی گئدیر، یوخسا پستهبهییمدن زهلهسی گئتدیگینه گؤره چاتما قاشدان خوشو گلمیردی؟ «گودهمهچه» قاشلاردان خوشو گلمهسه ده چاتما قاشلا مقایسهده البته اونو سئچردی. بعضا اؤز – اؤزونه؛ «کامان قاش یئرینه قیلینج قاش دئسهیدیلر یاخشی اولمازدیمی؟» دئیه سوروشور، لاکین درحال جاواب وئریردی: «یوخ، اوخ کیپریکلرین کامان قاشی اولمالیدیر».
طبیعی کی، قیزلارین گؤزللیگینی قاشلارینین سیخلیغی و فورماسی ایله اؤلچوردو. قاشلاری اونون معیارلاری ایله اؤلچولمهین قیزلارا نئجه ده آجیییردی: «گوزگویه باخسالار هئچواخت سئوینمزدیلر».
قاشین اهمیتینی او قدر آرتیرمیشدی کی، ایشیغا باخاندا بیر گؤزونو یوممالی اولان خوشویا جاماعات «گوننن قورخان» دئیه اله سالسالار دا بئله قاش معیارینا گؤره اونو گؤزل حساب ائدیردی.
سونرا اونون معیارینا بیر نورما دا آرتدی: آلین. آلنی دیک اولاندان خوشو گلمیردی. «یاستی آلین قالین و قارا قاشا نئجه ده اویغوندور»- دئیه همیشه دوشونوردو. چوخ کئچمهدن کیپریکلر ده اونون دقتینی جلب ائتمیشدی. بعضی کیپریکلر کیرپی تیکانینا اوخشاییردی. بئله کیپریکلرین اولماماغی اوماغیندان یاخشیدیر. کیپریگه چوخ دا اوخ دئییبلر! آمما اوزون، سیخ و اهیری اولمالیدیر. گؤز یومولاندا کیپریکلرین اورتا حصهسی بیر – بیریله تاماسدا اولمالیدیر، یالنیز تاماسدا. داراق دیشلری کیمی بیر – بیرینه کئچمهملیدیر. گؤز تامام آچیق اولدوغو حالدا کیپریکلر معین قدر سئیرهلیر، یومولاندا ایسه قالینلاشیر، سیخلاشیر. چونکی بئله کیپریکلره باخاندا دئیه بیلهجکدی:
مست خواب ناز اولوب جمع ائت دل صد پارهمی
کیم اونون هر پارهسی بیر تیر موژگانیندادیر.
یاناقلار حاققیندا دا دوشونموش و اؤز معیارینی معینلشدیرمیشدی: «آل یاناق» دئسهلر ده اونون «چؤهرایی»سینی بهیهنیردی. البته بیر آز دا قاباریق گؤرونسه داها یاخشی اولار.
بورونا گلدیکده ایسه؛ «اعتراف ائتمهلییم کی، هله ده بورون حاققیندا جاماعاتین نه دئدیگینی باشا دوشمهمیشم» دئیه دوشونوردو. دوغرودان دا خیردا بورونلا بؤیوک بورونون فرقینده دئییلدی. فقط یاراشیق آختاریردی. بعضا حتی معین آدامین بورنونون خیردا اولدوغونو دئینده تانیشلاری اله سالیردی اونو: «بونون هاراسی خیردادی آخی...».
دوداقلارین شکلینده ده اونون معیاری باشقالارینکی ایله تام فرقلی ایدی. غریبه ده اولسا او یالنیز تام آغلا تام قارانی بیر – بیریندن سئچیردی...
آز قالدی آلنینی سئلف سئرویسین شیشه قاپیسینا چیرپسین. فیکیر زنجیرینین حلقهلری پاخلا – پاخلا اولوب یئره سپهلندی. «دئیهسن هله ناهارا چوخ قالیر» دئیه قاییتماق ایستهدیکده خدمتچی «همین آدامدیر» دئدی و قاپینی آچدی. او ایچهری گیریب همیشهکی کیمی بیرینجی آدام اولاراق خؤرهک جرگهسینده دایاندی. خؤرهیین پایلانماسینا هله ایگیرمی دیقه قالیردی. بیردن طلبهلرین آخینی باشلاندی و هله بئش دیقه کئچمهمیش جرگهده ازدحام یاراندی. بئله حاللاردا همیشه چوخ ناراحاتلیق چکیردی. قانون – قایدا آدلی سؤزه یاد اولان آداملار یا جرگهیه سوخولور و نؤوبهسیز خؤرک آلیردی، یا دا آیدین کیمی بیرینی تاپیب ژئتونلارینی اونا وئریردیلر. بئله آداملار بعضا حتی بو، اؤز خؤرهیینی آلیب حرکت ائتمک ایستهدیکده اونا طرف شوتویور، ژئتونو وئریب؛ «قربانئت واسه من ام غذا بگیر» دئییر و آیدینین او گونکو اووقاتینا حارام قاتیردی.
بو دفعه خؤرک پایلانماق ایستهدیکده آیریلاریندان فرقلی گؤرکم وداورانیشا مالیک اولان او قیز سئلف سئرویسه گیردی. لاکین جرگهدهکی ازدحامی گؤرنده امیدینی ایتیرمیش مارالا دؤندو: اسکیکی یاریم ساعات جرگهده دورمالی ایدی...
آیدینین بئینینده بیر فیکیر یاراندی: بونا قییماق اولارمی؟ آمما درحال باشقا بیر فیکیر اونون یئرینی آلدی: آده! بئله ایشدن زهلهسی گئدن قوچاق! نه تئز یومشالدین؟ سونرا اولکی فیکرینی اساسلاندیرماغا باشلادی:
- اولا بونو او جور آداملارا قاتماق اولماز!
داخیلی بیر وارلیق:
- آدام آدامدی ده، نیه قاتماق اولماز؟
- آخی بونون بیرینجی دفعهسیدیر!
همین داخیلی وارلیق:
- قوچوم! ائله بیرینجی گناهی اساسلاندیرماق بیزی بو گونه سالیب ده، بو سؤز سنه یاراماز.
- ایکینجیسی، آخی بو ندنسه تلهسیر!
ینهده داخیلی وارلیق:
- بونا قالسان هامی تلهسیر!
آیدین نهایت فیکرینی اساسلاندیرا بیلدی:
- بورا اؤز آرامیزدیر، بو قیز سون درجه گؤزلدیر آخی...
قیزا طرف دؤندو. دونیادا اوندان باشقا هئچکیم یوخموش کیمی گؤزلرینی اونا دیکدی. بو باخیشلار؛ «اولسون، گتیر ژئتونو، سنه ده خؤرک آلیم» دئییردی. اؤز اینامینی تاپدالاماغی باجاران آیدینین بو لووغالیق ایفادهلی جملهسی یئرینی سئوگی ایفاده ائدن جملهیه وئردی: «سنه خؤرک آلماق منیم جانیما نوشدور». گؤزللیگین قارشیسیندا باش اهیمکدن باشقا یول یوخدور. نهایت تمنا یاغان ایفاده اونون وارلیغینا حاکیم کسیلدی: «بیلسئیدین، امرینی مندن اسیرگهمزدین». قیز ایسه هئیکل کیمی دایانیب جرگهیه باخیردی. هاردان معلوم بلکه اونون دا کؤنلو ضیدیتلی فیکیرلرین دؤیوش میدانینا چئوریلمیشدی:
«گؤرهسن آدامین بو اوغلاندان نیه خوشو گلیر؟ نه سن دئین بوی – بوخونو وار، نه ووروب ییخاندی، نه ده قیزلارلا داورانیشدا حاضیر جاوابلیغی باجاران آدامدیر. کؤرکمیندن وارلی بالاسینا دا اوخشامیر... آمما بورا اؤز آرامیزدیر، قورخمازلیغینا، نجیبلیگینه، صداقتینه، عاغلینا، ذکاسینا سؤز یوخدور... باشقالاری کیمی اوزده مجمعه جیران، دالدادا ایسه بیرجه نؤمره اوچون تولکو یالتاقلیغینا اوغرایان دئییل...
منه قالسا اوغلانا لازیم اولان هر نه بوندا وار... گؤرهسن بوندان ایستهییممی منه خؤرک آلسین؟ سؤزومو قایتارسا نئجه؟ آخی بوندا بیر عنادلیق دا وار!...».
خؤرک پایلایانین اوچونجو خطابیندا آیدین اؤزونه گلدی. قیزدان اومیدینی تامامیله اوزوب، بوشقابا چکیلمیش استانبولی پیلوو گؤتورمک ایستهینده قیز سرعتله اونا طرف گلدی. ژئتونو اوزاداراق؛ «زحمت اولماسا منه ده خؤرک آلین» دئدی.
گؤزلریندن ممنونلوق حسی یاغان اوغلان هئچ بیر سؤز دئمهدن ژئتونو آلدی. قیز ایسه اوغلانین و اؤزونون قاشیق – چنگلینی، لیوانینی و سوپونو سینییه قویوب آپاردی.
بوجاقداکی بیر ماسانی سئچهرک آرخاسینا کئچدی. اوغلان چوخ کئچمهدن خورکلری گتیردی. قیزینکینی وئردیکدن سونرا اونون هئچ بیر تکیلیفینی گودمهدن و اجازه آلمادان اگلشدی. آمما درحال اؤزونو قیناماغا باشلادی: «هئچ اولماسا بیر سؤز دئ، اجازه آل، گولر اوزون اولسون، یاخشیلیغین باشووا دهیسین...».
اوغلان تامامیله اؤزونو ایتیرمیشدی. یارامازسیزلیقلارینی جبران ائلهمک قرارینا گلدی و قیزا دؤندو:
- من هر گون سنه خؤرک آلارام...
سؤز ائله بوراداجا قورتارسایدی، درد یاری ایدی. آمما اونو داوام ائتدیرمکله وضعیتی داها دا مرکبلشدیردی:
- منتی یوخدور، منیم بورجومدور!
قیز بو ایفادهلرین نه قدر گولونج اولدوغونو البته بیلیردی. آمما عینی حالدا اوغلانی دا باشا دوشوردو. او، اوغلانی چیخیلمازلیقدان قورتارماق اوچون سؤز گلیشی دئدی:
- گونده اون بیر یاریمدا سئلف سئرویسه گلیرسیز؟
اوغلان هله ده اؤزونو تاپمامیشدی:
- بلی، نئجهبهیم؟
- هئچ، ائله بئله ...
اوغلانین قیریشیغی بیر آز آچیلدی:
- سیز نئچهده گلیرسیز؟
- من ده اون بیر یاریمدا.
- نئجه ده گؤزل تصادفدور!
بیر آز سکوتدان سونرا قیز:
- دوغرودان دا گؤزل تصادفدور.
کلمات کلیدی:
تورکیهنین دؤرد سهوی!
بیرینجی دونیا محاریبهسیندهکی سهوی آز قالا بو اؤلکهنین دونیا خریطهسیندن سیلینمهسینه گتیریب چیخاراجاقدی.
ایکینجی دونیا محاریبهسیندهکی سهو مؤوقعین نتیجهسی ایسه آمئریکانین بیر قرارا پوللوق نؤکری سویهسینده بیر رژیمه چئوریلمهسی ایدی.
اوچونجو سهو ایکینجی سهوین نتیجهسی کیمی میدانا گلدی و ایران دئموکراتیاسینا و او جملهدن و خصوصیله آذربایجان خالقینا جبران ائدیلمز ضربه اولدو. 1325ده (1946) ایراندا آذربایجان خالقینا توتولان دیوان، کوتلوی قیرغین (قتله آدی ایله تانینمیش قیرغین)، هله رضاخان دؤوروندن آذربایجانا تطبیق ائدیلمیش مدنی سوی قیریمین داوامی اولاراق آذربایجان دیلیندهکی کتابلارین یاندیریلماسی و س. آمئریکا بیرلشمیش اشتاتلارینین و اونون رئگیونداکی قوروقچوسو تورکیهنین حمایهسینه آرخالانیردی. 1325 ضربهسی او قدر آغیر و دؤزولمز ایدی کی، نه اینکی 1332جی ایل حرکاتی ایله جبران ائدیلمهدی. حتی ایندینین اؤزونده بئله فاجعهنین دوزگون قیمتلندیریلمهدیگینه گؤره اونون نتیجهلرینین "هزینهسینی" وئریریک.
ایگیرمینجی عصرین سون اون ایللیگی باشلانار، باشلانماز دونیادا گؤزلهنیلمهین بیر حادثه باش وئردی و سووئت سوسیالیست رئسپوبلیکالار بیرلیگی سارسیلاراق سوسیالیزم اؤزهیینی داغیتدی. لاکین بؤیوک پیوترین وارثی اولان روسیا سربستجهسینه داوراناراق آذربایجانا گوج تطبیق ائدهرک قانلی یانوار فاجعهسینی میدانا گتیردی. اینانیلماز و غریبه اولسا دا آذربایجان خالقینین جلادی م. س. قورباچوف همین قیرغینین ایل دؤنومو مناسیبتیله باش ساغلیغی تئلئقرامی گؤندردی. نتیجه آلمادیقدا ایسه هله چار دؤوروندن مختلف حیلهلرله، او جملهدن رسولزاده مساواتچیلارینین سررشتهسیزلیگیندن استفاده ائدهرک قوندارما ائرمنی دؤولتی یاراتماقلا اونلاری سیلاحلاندیراراق لازیم گلدیکده جنوبی قافقازدا، خصوصیله آذربایجاندا کیچیک آدام اؤلدورمهلردن توتموش ایری مقیاسلی و دؤولت سویهلی تئررورچولوغو حیاتا کئچیرن و حتی سؤزون حقیقی معناسیندا سوی قیریم تؤرهدن روسیا نؤوبهتی دفعه ائرمنی کارتینی اویناماغا باشلادی و قاراباغ مناقشهسینی میدانا گتیردی.
هله 20 یانوار فاجعهسینده تورکیهنین او واختکی پرئزیدئنتی تورقوت اؤزال بو فاجعهیه اؤز مناسیبتینی بیلدیررکن گویا لائیک بیر رئژیمین پرئزیدئنتی اولدوغونو اونوتدو و "اونلار شیعهدیر، بیز سنی، مسئلهنین بیزه دخلی یوخدور" دئدی. معلومدور کی، بو، ایستر روسیا و ایسترسه ده ائرمنی واندالیزمینه چوخ گوجلو بیر یاشیل ایشیق ایدی. سونرا قاراباغلا علاقهدار فاجعهلر باشلاندی. قوربانی اولدوغوم، جان – جیهریم تورکیه یازیق ائرمنیلری ارزاقلا تامین ائتمهیه باشلادی. آللاه بیلیر اگر حیدر علییئف آذربایجانا گلمهسئیدی، یاخود اسکندر حمیدوف حیدر علیئفه قارشی پلانینی حیاتا کئچیره بیلسئیدی و ائلهجه ده سلیمان دمیرال پرئزیدئنتلیگه کئچمهسئیدی، قافقازدا و آذربایجاندا نه باش وئرهجکدی.
آمما ایش ائله گتیردی کی، ائرمنی ائکسترئمیزمی طرفیندن اون ایللیکلر عرضینده هدهلهنن تورکیه آخیرکی اؤز ماراقلارینی سئچه بیلدی و ائرمنیستانلا هم دیپلوماتیک علاقهلرینی کسدی، هم ده سرحدینی باغلادی. بو ایشین اصلینده قاراباغ مناقیشهسیله هئچ بیر علاقهسی اولماسا دا آذربایجان خالقی دوز – چؤرک عنعنهسینه صادق قالاراق و قوهوملوق مناسیبتینی نظره آلاراق یئرلی – یئرسیز تشکر و منتدارلیغینی بیلدیردی و تورکیه ماراقلارینین تامینینده یوز ائبئله عوضین چیخدی.
بو نه اینکی رئگیوندا، حتی دونیا سویهسینده یئنی بیر نظام – انتظامین میدانا گلمهسینی گؤستریردی: آذربایجان – تورکیه بیرلیگی فونوندا تورک دؤولتلری بیرلیگی[1].
آمما اردبیللیلر دئمیشکن پیشیک آسقیردی:
تا گلیریک بیز ده بیر آز آنلایاق
محضر عرفاندا وورور تک صبیر
داوامی وار
[1] بونون پانتورکیزمله هئچ بیر علاقهسی یوخدور. پان تورکیزم تورکیه شوویدیزمینین ایدیولوژی اساسی (پان ایرانیزم کیمی)، تورک دؤولتلری بیرلیگی ایسه آوروپا بیرلیگی کیمی بیر اتفاقدیر.
کلمات کلیدی:
انتخابات و مسئله ملی
انتخابات این دوره ریاست جمهوری حتی بیشتر از انتخابات ریاست جمهوری سال 1376 عجیب و مهم است. چرا که از یک طرف کاندیدای مورد انتظار اصلاح طلبان یعنی آقای خاتمی انصراف نمود و حکم "خاتمی و لاغیر" سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی فقط چند روز (از اعلام کاندیداتوری خاتمی تا اعلام انصراف وی) دوام آورد و از طرف دیگر بر خلاف معمول، اصول گرایان هنوز در مورد حمایت از احمدی نژاد مردد هستند. بعبارت دیگر هم اصلاح طلبان و هم اصول گرایان اجبارا از کاندیدای سنتی مورد حمایت شان محروم شدند. جالب است که میرحسین موسوی نه اصلاح طلبی از سنخ خاتمی است (علیرغم خطاب محترمانه وی در مورد آقای خاتمی و نیز آقای خاتمی در مورد میر حسین موسوی بنظر میرسد مشارالیهما در مذاکرات خود نه تنها به توافق نرسیدند، بلکه بالاتر از آن اختلافاتشان (این اختلافات جنبه فکری – عقیدتی و ایدئولوژیکی دارد و حتی به اوایل انقلاب بر می گردد) جنبه لاینحل بخود گرفت. اینکه آقای خاتمی بدفعات اعلام نمود که در صورت کاندیداتوری آقای میر حسین موسوی کاندید نخواهد شد در حقیقت دلایل دیگری داشت:
1- آقای خاتمی طی هشت سال ریاست جمهوری (از 1376 تا 1384) از نظر فکری به بن بست رسیده بود. این اظهارات وی در پایان هشت سال ریاست در مورد توطئه های بیشمار چیزی جز فرافکنی نیست (که این ادبیات به اشکال مختلف در ایران مد شده است). اگر توطئه ها را علت اصلی ناکامی بدانیم با توجه به توطئه های عدیده و کمر شکن امپریالیسم از اول انقلاب تاکنون بایستی به همان نتیجه ای برسیم که مرحوم مهندس بازرگان در سال 1358 رسید (سه سه بار نه بار غلط کردیم که انقلاب کردیم).
2- آقای خاتمی که فرصت طلایی هشت ساله و رای سی میلیونی را کاملا از دست داده جز چند تا شعار غالبا ضد ونقیض کاری انجام نداده بود بفراست دریافت که در صورت کاندید شدن رای نخواهد آورد. لذا اعلام کاندیداتوری آقای مهندس میر حسین موسوی را فرصت مناست و نعمت خدادادی شمرده انصراف نمود.
با انصراف آقای خاتمی مگسان گرد شیرینی (اصلاح طلبان، از جمله جبهه مشارکت) که از حدود یک سال پیش مناصب کشوری را تقسیم نموده و هر کس با حق و حقوق خود بخوبی آشنا شده بود به یک باره در بن بست عجیبی گیر کرده بودند. از یک طرف توازن سنتی آنها (یعنی آسیاب به نوبت) با همکیشان اصولگرای خود بهم خورده بود. از طرف دیگر در صورت پیروز شدن آقای موسوی معلوم نیست که به نوایی برسند.
همچنین با کاندیداتوری آقای میر حسین موسوی حساب کتابهای اصولگرایان هم بهم خورد
به نظر میرسد تعداد قابل توجهی از اصلاح طلبان افراطی و اصول گرایان افراطی راهی جز مبارزه پنهان و آشکار بر علیه موسوی نداشته باشند. بخشی از اصلاح طلبان این راه را پیدا کرده و کاندیداتوری آقای اعلمی را پیش کشیدند.
آقای اعلمی و محافل حامی وی قبلا پاسخ سوالهای احتمالی را آماده کرده و سفرهای دوره ای را به استانهای غیر فارس انجام داده و با محافل ناسیونالیستی دیدار کردند.
معلوم است که آنها رد صلاحیت آقای اعلمی در انتخابات سال 1386 مجلس را بزرگترین سوال ارزیابی کرده در این مورد اعلام نمودند که شورای نگهبان در مورد صلاحیت کاندیداتوری به آقای اعلمی چراغ سبز نشان داده است. واضح است که در صورت صحت این حرف باز این سوال پیش میآید که آیا اهمیت ریاست جمهوری کمتر از نمایندگی می باشد؟ جواب این سؤال را نیز آماده است: چون شرکت کنندگان در رای دهی فوق العاده کم خواهد بود! و آقای اعلمی با توجه به نفوذ خود حد اقل هفت میلیون رای از آذربایجان و چند میلیون رای از دیگر مناطق قومی خواهد آورد پس رژیم چاره ای جز تایید صلاحیت اقای اعلمی ندارد.
منطقی است که به پرسیم: آیا احتمال پیروزی آقای اعلمی وجود دارد؟ با توجه به نفوذ، جرئت و نبوغی که آقای اعلمی دارد احتمال پیروزی خیلی زیاد است، اما بفرض، اگر هم پیروز نشود خود این تبلیغات موجب تقویت حرکت ملی آذربایجان خواهد شد! حتی آقای .... که بشدت مخالف شرکت در انتخابات (البته کوچکترین صداقتی در سخنانش دیده نمی شود) است می گوید بخاطر حرکت ملی آذربایجان (یا ...) که فوق العاده قوی است باید در این انتخابات شرکت نمود. آقای .... مخالفت خود با شرکت در انتخابات را اینگونه ماستمالی می نماید: شرکت آقای اعلمی در انتخابات در حقیقت دارای ویژگی اعتراض است!!
سؤال اصلی این است که آیا براستی آقای اعلمی بخاطر احقاق حق اقوام کاندید شده است؟ شواهدی وجود دارد که آقای اعلمی حد اقل در این انتخابات بخاطر دفاع از حقوق ملی اقوام شرکت نکرده است:
1- اعلام کاندیداتوری وی پس از مسجل شدن انصراف آقای خاتمی انجام شد. بعبارت دیگر عاشقان شخص خاتمی با این برخورد دونشان می زنند: یکی اینکه عامل اصلی انصراف خاتمی از کاندیداتوری را نه در خود خاتمی که در شخصیت آقای موسوی به بینند. دوم اینکه بخشی از رای اصلاح طلبان را از موسوی منحرف سازند. سوم اینکه تلویحا مخالفت خودرا با میر حسین موسوی اعلام نمایند.
2- مبلغین آقای اعلمی اعلام می کنند که رژم جمهوری اسلامی کاملا مستاصل شده و آخرین تیر خود یعنی آقای موسوی را شلیک می کند: احتمالا حاکمیت خود، میر حسین را انتخاب کند. یا: آقای میر حسین موسوی را خود حاکمیت می آورد.
آقایان به یک باره با "تلویح گویی" خداحافظی کرده هدف اصلی خودرا رک و پوست کنده بیان می نمایند: حتی اگر اعلمی نیاید هم راضی نیستیم موسوی رای بیاورد.
مخالفت با آقای موسوی تنها به طیف ناسیونالیست ها ختم نمی شود. طیف وسیعی از باصطلاح اصلاح طلبان ( منظور اصلاح طلبان آنچنانی اردبیل است) تحت عناوین مختلف، از جمله مخالفت با پانترکیسم ! و افشار سلیمانی اعلام کرده در تکاپو هستند. طبق آخرین اخبار آقای مهدی کروبی نیز اعلام نموده که در صورت پیروزی بند 15 قانون اساسی را اجرا خواهد نمود. در پایان یاد آوری چند نکته را ضروری می دانیم:
1- با توجه به وضعیت بین المللی و داخلی و مسئله ملی در ایران این انتخابات از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
2- احتمال پیروزی آقای میر حسین موسوی خیلی زیاد است.
3- آقای میر حسین موسوی تنها گزینه مناسب در موقعیت کنونی می باشد.
4- چه آقای موسوی پیروز بشود، چه نشود طیف جدیدی از اصلاح طلبان (از هر دو جناح) بوجود خواهد آمد که حل مسئله قومی و ملی جزء رئوس اصلی برنامه شان خواهد بود.
کلمات کلیدی: اصلاح طلبی، مسئله ملی، میرحسین موسوی
درسیمی اینگیلیستاندا قورتاریب کندیمیزه گلنده قونوم - قونشودان و دوست - آشنادان علاوه کندخودا دا گؤروشومه گلدی. آنجاق کندخودا بیر آز گئجیکمیشدی. آخی او بیریسیلردن فرقلنمک ایسته‌ییردی. او گلنده آرتیق آخشام چاغی ایدی و آنامدان باشقا ائوده بیر کس یوخ ایدی. آنام دا کی، یازیق آرواد یاشماغینی برکیدیب کئچدی دهلیزه. کندخودانی قارشیلادیم:
- آی السلامو علئیکوم، آی خوداحافظ، احوال شریف، عناصر لطیف، ماشاللاه، ماشاللاه اخویزاده، نئچه مدتدی منتظر وجود ذیجودون و مشتاق دیدارون ایدیم. انشاللاه ذات عالی‌نین مجاز موبارکی سالیمدیر!
- بو نئجه آنا دیلیدیر کی، آنا باشا دوشمور؟!
کلمات کلیدی:
بیر طرفدن دانیشگاه آزادین خرجی، بیر طرفدن بانکین قیسطی، بیر طرفدن باهالیق... دوزون‌آختارسانیز قانیم قارالمیشدی. اؤز - اؤزومه دوشونوردوم کی، «آده، بئله ده دؤولت اولار؟». ائله همین‌باشلیقدا بیر موزالان یازماق قرارینا گلدیم. کوچه‌یه چیخدیم. چیله‌مه قار یاغمیشدی. بیر اوغلان‌اوشاغی مکتبدن گلیردی. اؤزون اؤلدورسه‌یدی بئشینجی صینیف شاگردی اولاردی. منی گؤرمک همن دردی دئشیلدی:
- عمی، تعطیل ائله‌مه‌دیلرآ!
عمی‌دن سس چیخمادی. سؤزونو داوام ائتدیردی:
- جهنمه ائله‌سینلر، گورا ائله‌سینلر. بیر ایکی نفر ییخیلیب باشی پارتلایار، اوننان دئیه‌رم گئت.
یئنه عمی‌دن سس چیخمادی. بو دفعه اؤز - اؤزونه دانیشیرمیش کیمی دئدی:
- بئله ده دؤولت اولار؟
********
خط ماشینینا میندیم. شریعتی‌ده دوشه‌جکدیم، هئچ اؤزوم ده بیلمه‌دن «سرعین ایسقاسی»ندا دوشدوم. ایکی اوچ نفر اللرینده کوره‌ک بیر - بیرلری ایله دانیشیردیلار.
بیرینجیسی:
- دئیهسن قار کسیلدی.
ایکینجیسی:
- قار کسیلمه‌دی، چؤره‌ییمیز کسیلدی!
اوچونجوسو:
- یاریمجا مئتر یاغسایدی...
دوردونجوسو:
- گؤر یاغماییب.
بئشینجیسی:
- بئله ده دؤولت اولار؟
********
گئتدیم تزه‌میدانا، کندلیمیزین چایخاناسینا. کندلیلریمیزین کئفی ... دادی وئریردی. سؤز یئرآلماسیندان گئدیر و کیمین کیمله دانیشدیغی دا بللی دئییلدی.
- آده حاجی‌خودو، او سن اؤله‌سن بو یاشا گلمیشم باشیما بئله بؤرک کئچمه‌ییب. آنبارین یاریسین‌سویوق آلیب. جدین حاققی بو بئش - اون ایلین قیشی ماخلوغو آلدادیب. آده بورا هازیربئجاندیر ائی، هازیربئجان. هاواسینین ایپی‌نین اوستونه اودون ییغانین آغلی یوخدور.
- کالبا خالیق، گئتدیگیم بئیته آند اولسون بولارین هامیسینا دئدیم. سؤزه باخان وار؟ به‌یم بؤیوک - کیچیک قالیب؟
اونلارا ماددیم - ماددیم باخان دیشی عوض منی کیرتینه سالیب دئدی:
- سن بیزدن چوخ بیلرسن، بئله ده دؤولت اولار؟
چایخانادان چیخدیم. بیر نفر ماشینین قاپیسینی آچیب مینمک ایستهدیکده آیاغی سوروشدو ومؤحکم ییخیلدی. جاماعات دؤوره‌سینی آلدی. اونلاردان بیری:
- آقای شمسایی بیر شئی اولمادی کی؟
حرصیندن دیشی بوغارساغینی کسن شمسایی اونا جاواب وئرمک عوضینه دئدی:
- بئله ده دؤولت اولار؟
********
ائوه قاییداندا همکارلاردان بیرینه راست گلدیم. لاپ قدیم اردبیللی‌لردن ایدی. بیلیرسیز ده‌ه‌ه،اونلارلا دانیشاندا مخصوص سؤزلردن استفاده ائله‌مه‌لی اولورسان. مثلا «حالوز نه‌جوردی»، «خسته‌اولمیاسوز»، خانوم بچه‌لر نه جوردی؟ « بؤیوکلوگوزی یئتیررم»، «ابه‌وی»، «والیده»، «صبیه»،«بنده‌زاده» و... منیم نه‌ییم اونلاردان اسکیکدیر - دئیه باشلادیم:
- خسته اولمیاسوز.
- ساغ اولوز!
- والیده‌لر یاخشیدی؟
- سلامی وار.
- بؤیوکلیگوزی یئتیررم.
- ابه‌ویلر نه جوردی؟
- جزوی فوت ائله‌ییب!
-
-
-
نهایت منه دئدی:
- آی باشینا اللی مینه احتیاجیم وار.
باخیشیمدان اؤزو ده بیلدی کی، اللی مین تومن سهلدیر، اللی قیران دا یوخومدور. سون سؤزونودئییب آیریلدی:
- بئله ده دؤولت اولار؟
کلمات کلیدی:
